Europa chce większej integracji rynków energii elektrycznej i lepszego dostosowania ich do dużego udziału odnawialnych źródeł energii. Takie są wstępne wyniki konsultacji społecznych w sprawie nowego modelu rynku energii elektrycznej, które napłynęły do Komisji Europejskiej. Do Brukseli dotarło w sumie 320 odpowiedzi, w tym od rządów, urzędów regulacyjnych, operatorów sieci, stowarzyszeń branżowych oraz poszczególnych przedsiębiorstw.
Europę czeka zmiana modelu rynku energii elektrycznej i konieczność dostosowania się do bardziej elastycznego reagowania na większą liczbę rozproszonych źródeł energii. Nowy model ma wspomóc efektywną integrację wszystkich uczestników rynku. Według Komisji Europejskiej, rozwiązaniem dla ewentualnych problemów może być zwiększanie udziału odnawialnych źródeł energii, regionalna ocena wystarczalności systemu, zwiększanie połączeń międzysystemowych oraz tworzenie systemu cen, które w jak najlepszym stopniu odzwierciedlają bieżący popyt i podaż.
– Zmiana kształtu rynku energii elektrycznej w Unii Europejskiej jest nieunikniona. Propozycja Komisji Europejskiej oraz wyniki konsultacji z jednej strony pokazują, że rynki poszczególnych państw w UE będą się coraz bardziej integrowały, a z drugiej że coraz ważniejszą rolę będą pełniły w nich odnawialne źródła energii. Ukrywanie się przed tą rewolucją nie tylko nic Polsce nie da, ale sprawi, że staniemy się energetycznym skansenem – powiedziała Izabela Kielichowska, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej.
W razie braku wystarczających ilości mocy wytwórczych państwa członkowskie powinny w pierwszej kolejności rozważyć m.in. szybsze upowszechnienie inteligentnych systemów pomiarowych i rozbudowę połączeń transgranicznych. Wielu uczestników konsultacji uważa, że dzięki właściwie skonstruowanym rynkom energii, zbędne stałyby się mechanizmy wynagradzania za moc.
– Rozwiązania interwencyjne, takie jak wprowadzanie rynków mocy w wielu przypadkach powodują zakłócenia w działaniu rynku wewnętrznego i w nieuzasadniony sposób podnoszą koszty działania systemu. Dlatego też, takie mechanizmy powinny być wprowadzane tylko w ostateczności i jeśli taką potrzebę wykaże regionalna, a nie krajowa ocena wystarczalności – mówi wiceprezes PSEW.
Wśród uczestników konsultacji panuje niemalże pełna zgoda co do potrzeby ujednolicenia metody oceny wystarczalności mocy wytwórczych. Znacząca większość wzywa do przyjęcia regionalnej lub ogólnoeuropejskiej oceny wystarczalności. Nowy rynek energii z w pełni zintegrowanymi odnawialnymi źródłami energii, który jest akceptowany w Europie przez większość uczestników konsultacji, oznacza takie same zasady dla wszystkich krajów UE oraz sprawne połączenia między poszczególnymi państwami.
– Funkcjonowanie wspólnego rynku energii ma być oparte na rynkach regionalnych, z których jednym z najbardziej perspektywicznych jest rynek krajów Morza Bałtyckiego. Żeby go utworzyć potrzebne jest jednak m.in. stworzenie wspólnej wizji rozwoju OZE w perspektywie 2030 roku oraz opracowanie systemu wsparcia obejmującego państwa regionu. W ten sposób można wykorzystać potencjał energetyki wiatrowej także w regionie Morza Bałtyckiego. Na polskich obszarach morskich farmy mogą zacząć powstawać już na początku przyszłej dekady – ocenia wiceprezes PSEW.
Znaczna liczba uczestników konsultacji uważa też, że obok opracowywanych technicznych kodeksów sieciowych, potrzebne są także działania prawne, które przyspieszą rozwój transgranicznych rynków bilansujących oraz zapewnią jasne zasady niedyskryminowania uczestnictwa w tych rynkach. Stopniowo powinny być tez wyeliminowane systemy wsparcia dla wszystkich, także kopalnych źródeł energii. Tylko w ten sposób szanse poszczególnych technologii wytwarzania energii na rynku będą bardziej wyrównane.